De aanhoudende crisis in Europa heeft de relaties tussen de lidstaten geen goed gedaan. Er is een nieuw pan-Europees gezelschapsspel ontstaan, met voor iedere lidstaat eigen regels: overlaad de ander met verwijten. Als trouwe Europeanen doen wij Nederlanders er enthousiast aan mee. De afgelopen [..]
Had ik me voorgenomen mijn column te wijden aan de gevolgen van Grexit, lijkt het er toch weer niet van te komen. Griekenland blijft een ondankbaar onderwerp. Ik verkeer voortdurend in dubio wat daarover te schrijven. De zekerheden van veel andere columnisten die doen mij veelal slechts gegeneerd [..]
Nederlandse overheid heft structureel te veel belasting en geeft structureel te weinig uit ‘Extra rente is (…) zondegeld dat enkel risico compenseert richting investeerders zonder dat er productieve overheidsuitgaven tegenover staan.’ Dit citaat uit de [..]
Bijlage bij column FD 6 september 2019 Boven op mijn intellectuele rommelzolder is het een prettige chaos. In een hoekje liggen een paar briljantjes te verstoffen. Ze moeten dringend worden afgenomen. Elders ligt een stapel wetenswaardigheden geduldig te wachten op archivering in de juiste [..]
“De crisis is voorbij” zo liet de president van Europa, Herman van Rompuy, vlak voor de jaarwisseling weten. In 2014 zal de Eurozone weer groeien. Het zijn weliswaar maar voorspellingen, maar het ergste lijkt achter ons, aldus Van Rompuy. Het jaar 2013 bracht inderdaad goed nieuws over de [..]
Wie, zoals ik, de afgelopen week een paar dagen in Berlijn doorbrengt kan niet om de geschiedenis heen. Alles in Berlijn staat in het teken van zijn verleden. Bronzen naamplaatjes op het woonadres van vermoorde joden herinneren aan 12 jaar Nationaal-Socialisme. De kogelgaten op het museum-insel [..]
“Mensen begrijpen niet dat Europa beslist dat een pizza gebakken moet worden in een hout gestookte oven. Daar zit de meeste pijn bij mensen.” Aan het woord is Ben Verwaayen, oud Telecom-topman en vaste adviseur van de VVD. Het klinkt redelijk. Brusselse bureaucraten maken teveel regels. Zonder [..]
De verkiezingsuitslag van afgelopen week was goed nieuws voor Europa. De overwinning van Merkel was ingecalculeerd. Maar dat Alternative für Deutschland de kiesdrempel niet zou halen was lang niet zeker. Merkel’s comfortabele bijna meerderheid dwingt haar weliswaar een partner te zoeken, maar ze [..]
Op het voorplein van de Royal Academy in Londen is een enorme vitrine opgesteld met daarin zwevende loden onderzeeërs als verstilde haaien. Dit is het openingsbeeld van de prachtige tentoonstelling van het werk van Anselm Kiefer waar ik het afgelopen weekend ben geweest. Kiefer onderzoekt in zijn [..]
En wat nu? De oorverdovende stilte vanuit Brussel verraadt het antwoord: de Europese leiders hebben geen idee. Ik geef het direct toe. Ook ik was verbijsterd over Tsipras laatste zet: na maanden onderhandelen eindelijk een akkoord. En dan, vijf over twaalf, aankondigen dat daarover nog wel een [..]
Soms ben ik jaloers op het NOS Journaal. Dinsdag een week geleden had het Journaal een prachtige reportage over het bezoek van de Griekse premier Tsipras aan Berlijn, op theevisite by Angela Merkel. Prachtige beelden. Als ware hij Gorbatsjov gelijk liet Tsipras tijdens zijn rijtoer door de stad [..]
“Het zijn monumenten voor macro economisch mismanagement” Krasse uitspraken, recentelijk gedaan door Willem Buiter, de econoom van Citi Bank. Waar had hij het over? Vast over het corrupte Griekse belastingstelsel. Niet? De antiquarische Spaanse ontslagwetgeving dan? Ook niet? Dan over het [..]
Morgen vergadert de Bestuursraad van de ECB. Waar de kranten vol staan over de vluchtelingen crisis en het drama in Keulen, zou die bijeenkomst wel eens veel bepalender kunnen zijn voor de toekomst van Europa. Een vluchtelingencrisis is tastbaar en een directe aantasting van ieders gevoel van [..]
De geschiedenis is net een draaimolen, waarin landen wild heen en weer worden geslingerd. Landen komen elkaar daarbij af en toe tegen. Dan vergt het stuurmanskunst om ongelukken te vermijden. Afgelopen maanden was het de beurt aan Turkije en Duitsland. Voor de relatie van Turkije met Europa is het [..]
Afgelopen week was ik te gast op MIT, Massachusetts Institute of Technology. MIT is de broedplaats voor nieuw economisch toptalent. Paul Samuelson was er indertijd hoogleraar, Thomas Piketty en Paul Krugman hebben er jaren gewerkt, en nu is Daron Acemoglu daar een leidende figuur. Bij de [..]
Rare jongens, die Engelsen. Met nog één dag te gaan tot het referendum, kunnen we vast terugkijken op de campagne. Voor de liefhebbers van drogredeneringen was het smullen. Brexiteers brachten naar voren dat Engeland buiten de EU veel beter af zou zijn vanwege zijn hechte historische banden met [..]
Wat gaat Mark Rutte volgende week bij de Algemene Beschouwing over Europa zeggen? Rutte zal zijn huid ongetwijfeld niet verkopen voordat de beer geschoten is, maar ik ga er blind van uit dat hij bij de verkiezingen weer de grootste wordt. Dan wordt hij voor de derde keer op rij premier van [..]
Alsof iemand het zo gepland heeft, komt zo vlak voor Kerst het moment om te reflecteren op de toekomst van Nederland. Halverwege tussen de dreiging uit het Oosten en de chaos in het Westen staan wij voor een cruciale keuze voor de toekomst van Nederland: wat is onze plaats in deze woelige wereld? [..]
Op 28 juni 1989 hield Slobodan Milosovic een rede voor een miljoen Serviërs bij de herdenking van de Slag op het Merelveld. Zeshonderd jaar eerder hadden de Serviërs zich daar verzet tegen de oprukkende Ottomanen. Milosovic rede wordt algemeen gezien als het startpunt van de burgeroorlog die het [..]
Rampspoed zou over de wereldeconomie worden uitgestort als het protectionisme zegevierde. Afgaande op de ontwikkeling op de beurzen na Trump en Brexit lijkt het tegendeel waar. London en New York liepen daarbij voorop. Hadden de zwartkijkers ongelijk? Is een vleugje populistisch protectionisme [..]
De populariteit van Europa maakt de afgelopen weken een revival door, met dank aan Trump, Brexit en Poetin. Als het er op aan komt, houden kiezers hun belangen scherp in het oog. De golf van electorale onvrede is daarmee niet weg, die kaatst wel weer terug. Maar we weten nu dat je ook in onrustig [..]
Goed, Brexit blijkt dus een drama. Engeland is verdeeld en onzeker over zijn toekomst, om over Schotland en Noord-Ierland maar te zwijgen. Mij lijkt het onwaarschijnlijk dat Brexit nog kan worden afgewend. De doodlopende steeg die Engeland is ingeslagen is te smal om te kunnen keren. Geen politicus [..]
Welaan, Juncker heeft gesproken. En wat zegt Nederland? Nederland zwijgt. We maken Juncker’s rede liefst zo onbelangrijk mogelijk. In het Nederlandse debat over Europa zijn drie posities te herkennen. De eerste positie heeft maximale sympathie voor de Engelsen. We willen ze het liefst terug in de [..]
De beoogde regering van Lega en de Vijfsterrenbeweging heeft al voor zijn installatie geleid tot datgene waarvoor iedereen vreesde: een eurocrisis met Italië als middelpunt. Diep in hun hart hebben Italianen meer vertrouwen in de Brusselse bureaucratie dan in hun eigen politici in Rome. In [..]
”Mijnheer, komt er een nieuw crisis aan?” Deze vraag werd mij afgelopen weken meerder malen gesteld, tijdens interviews en spreekbeurten ter gelegenheid van de tiende verjaardag van het faillissement van Lehman Brothers en de daaraan gerelateerde publicatie van mijn boek Over de dijken. De [..]
De aanvaring tussen de Europese Commissie en de Italiaanse regering zal niemand hebben verrast. De Italianen zochten de confrontatie. De Commissie kon niet anders dan de begroting afkeuren. Ieder ander besluit zou haar geloofwaardigheid hebben weggevaagd. Maar voorbij deze conclusies is het een en [..]
Met een gezamenlijke eurozonebegroting was het herstel na de crisis een stuk eenvoudiger geweest Wat is het Nederlandse belang? Die vraag moet door Wopke Hoekstra’s hoofd hebben gespeeld toen hij begin december in Brussel onderhandelde over een begroting voor de eurozone. De minister van [..]
Het drama dat zich de afgelopen twee jaar heeft ontrold, heeft de luchthartigheid doen verstommen Direct na de uitslag van het brexitreferendum in 2016 reageerden veel commentatoren in binnen- en buitenland met een zekere meewarigheid: al die economen en [..]
Het rapport van prominenten van het CDA pleit voor een Europees begrotingsfonds Wat ga ik stemmen bij de Europese verkiezingen op 23 mei? Ik verkeer daarover in verwarring. Over Europa maken alle politieke partijen zich schuldig aan illusiepolitiek: ze willen minder Brussel, terwijl het [..]
De ECB moet de nominale rente wel laten aansluiten bij vraag en aanbod op de kapitaalmarkt Vorig jaar, op 22 augustus 2018, verscheen er een opmerkelijk bericht in deze krant: ‘Merkel wil liever een Duitser als voorzitter van de Europese Commissie (EC) dan als [..]
De verrassende conclusie is dat de rol van geweld in de loop der eeuwen is afgenomen Van het brexitdrama weten we één ding zeker: de uitkomst zal slecht zijn. Of het nu een harde brexit wordt, of een last minute ‘bremain’, [..]
Japan heeft zijn staatsschuld laten oplopen tot wel 200% van het bruto nationaal product Het Stabiliteits- en Groeipact is een tijger waarvan de tanden zo snel mogelijk moeten worden getrokken De moedige aankondiging van minister [..]
De Britten hebben zichzelf voor de keuze tussen twee onwerkbare alternatieven gesteld Boris Johnson heeft met zijn verkiezingsoverwinning de nu al drie jaar aanhoudende impasse in het Verenigd Koninkrijk doorbroken. Ook in Brussel is men opgelucht. Niks [..]