HOME / COLUMNS / Joods-christelijke-islamitische traditie?

COLUMNS / 31 augustus 2016

Joods-christelijke-islamitische traditie?

De achteruitkijkspiegel van de geschiedenis biedt soms verwarrende beelden. Charles Lindbergh, de luchtvaartpionier die in 1927 als eerste non-stop van New York naar Parijs vloog, zou op 10 december 1941 een grote toespraak geven in Boston. Lindbergh was de spreekbuis geworden van “America First”, de beweging die de Verenigde Staten buiten de Europese oorlog wilde houden. U hoort het goed: “America First”. Ik heb die naam niet verzonnen, en Donald Trump dus al evenmin. Waarom zou Amerika zich na de Eerst Wereldoorlog opnieuw in een Europees conflict mengen? Lindbergh zag drie groepen die Amerika de oorlog in wilde sleuren: de Britten, de regering Roosevelt, en het internationale jodendom. Volgens Lindberg hadden de joden een onevenredige invloed via de haute-finance, de film en de pers. Het was duidelijk waarom zij Nazi-Duitsland ten val wilde brengen. Lindbergh vond de jodenvervolging ongepast. Een paar joden was volgens hem goed voor een land, maar teveel leidde tot chaos. Lindbergh had in 1938 in Nazi-Duitsland een hoge onderscheiding van Herman Göring opgespeld gekregen. Hij weigerde die onderscheiding terug te sturen toen de verschrikkingen in Duitsland en Polen in 1938/39 losbarstten, wat hem onder Amerikaanse joden een slechte reputatie had bezorgd. In die dagen was de wereld nog simpel ingedeeld in Christenen en degenen die Christus gekruisigd hadden. Die ene Joods-Christelijk traditie, die moest nog worden uitgevonden.

De toespraak op 10 december 1941 heeft nooit plaatsgevonden. Op 7 december vielen de Japanners Pearl Harbour aan en werd de Amerikaanse deelname aan de oorlog onvermijdelijk. Lindbergh cancelde zijn toespraak en de beweging “America First” werd geruisloos opgeheven.

We spoelen de film 20 jaar door naar Parijs. Frankrijk verkeert op rand van een burgeroorlog over de dekolonisatie van Algerije, de voormalig Turkse provincie die Frankrijk sinds 1830 bezet houdt. Het conflict heeft al honderdduizenden doden gekost, en zal dat nog gaan kosten. In Parijs organiseert de Algerijnse onafhankelijkheidsbeweging FLN een grote demonstratie. In Frankrijk wonen veel gastarbeiders uit Algerije, die het FLN steunen. De politie treedt hard op en schiet met scherp. Officieel vallen er enkele tientallen doden, het zijn er eerder honderden. De lijken worden in de Seine gegooid. U leest het goed: Parijs, hartje modern Europa, 1961, politie schiet met scherp, de lijken worden in de Seine gegooid. Het is een topprestatie van Charles de Gaulle dat hij de dekolonisatie tot een goed einde heeft weten te brengen. Frankrijk heeft vanwege dit verleden de grootste Islamitische minderheid binnen zijn landsgrenzen, die vaak met de nek wordt aangekeken. Meer dan enig ander Europees land heeft Frankrijk nu last van Moslim-terrorisme. Zou dit iets te maken hebben met dit turbulente verleden?

We spoelen de film weer 30 jaar door, opnieuw naar Algerije. Het Islamitisch FIS heeft zojuist de democratische verkiezingen overtuigend gewonnen. Het leger annuleert de verkiezingsuitslag, er wordt een militaire dictatuur ingesteld. Er volgt opnieuw een burgeroorlog, opnieuw met tienduizenden doden. Het FIS valt uit elkaar in rivaliserende groepen, deels sympathiserend met Al Qaida. Op miraculeuze wijze weten een deel van het FIS en de militairen een overeenkomst te sluiten die de burgeroorlog beëindigt. Algerije is nu grotendeels vrij van aanslagen. Ongetwijfeld moet deze geschiedenis de Turken door het hoofd zijn geschoten bij de coup van afgelopen maand.

Zou het moment komen dat ons wereldbeeld van de Joods-Christelijk traditie versus de Jihadistische Islam wordt vervangen door het beeld van die ene grote monotheïstische beweging van Abraham, Isaak en Jacob, waar Jodendom, Christendom en Islam alle drie uit zijn ontstaan? Wie weet.

Download column

REAGEER